Kazakistan’ın başkenti Astana’daki Akorda Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev başkanlığında dün yapılan görüşmelerin ardından Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin tesisinin 30’uncu yılı dolayısıyla ortak bildiri yayımlandı.
İletişim Başkanlığı’ndan aktarılan bildirinin detaylarında, 12-13 Ekim 2022 tarihlerinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in davetiyle, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kazakistan’a bir devlet ziyareti gerçekleştirdiği, bu kapsamda düzenlenen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin dördüncü toplantısının, ülkeler arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesinde önemli bir adım olduğu belirtildi.
Cumhurbaşkanlarının, söz konusu ziyaretin, iki ülke arasındaki Geliştirilmiş Stratejik Ortaklığın daha da pekiştirilmesine katkıda bulunacağına inançlarını ifade ettikleri, devletler arasındaki siyasi diyaloğun, çeşitli düzeylerdeki karşılıklı ziyaretler ve görüşmelerle devam ettirilmesinin öneminin vurgulandığı aktarılan bildiride, görüşmelerin karşılıklı dostluk ve anlayış havasında gerçekleştirildiği ifade edildi.
Görüşmeler kapsamında tarafların, ikili iş birliğini daha da güçlendirme imkanlarını ele aldıkları, bölgesel ve uluslararası güncel meseleler hakkında görüş alışverişinde bulundukları belirtilen bildiride, şunlar kaydedildi:
″Taraflar, 2 Mart 2022 tarihinde Türkiye ile Kazakistan arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yıl dönümünün kutlandığına dikkat çekerek, 30 yıl içerisinde ortak tarih, dil ve kültüre dayalı dostluk ve kardeşlik ilişkilerinin, yakın siyasi diyaloğun ve çok boyutlu iş birliğinin gelişme hızından duydukları memnuniyeti ifade etmişlerdir. 17 Ekim 1994 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ile 22 Ekim 2009 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti arasında Stratejik Ortaklık Anlaşması’nın iki ülke arasındaki kapsamlı etkileşimi güçlendirme ve geliştirmede önemli rol oynadıklarını teyit etmişlerdir. İlaveten, Türkiye ve Kazakistan arasındaki devletlerarası iş birliğinin tüm alanlarını düzenleyen belgelerin kapsamlı bir ahdi zemin oluşturduğunu vurgulamışlardır.″
İKİLİ TİCARET
Türkiye’nin, 2021 yılında Kazakistan’ın en büyük beşinci ticari ortağı olduğuna işaretle, ikili ticaret hacminin istikrarlı bir şekilde artıyor olmasından memnuniyet duyulduğu dile getirilen bildiride, ″Cumhurbaşkanları, önümüzdeki yıllarda ticaret hacmini dengeli şekilde 10 milyar dolara çıkarmak için ihtiyaç duyulan tedbirlerin alınması gerektiğini ifade etmişlerdir. Cumhurbaşkanları, Türkiye-Kazakistan Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu 12. Dönem Toplantısı’nın 4 Mart 2022 tarihinde Astana’da gerçekleştirilmesinden duydukları memnuniyeti ifade etmişler ve söz konusu toplantı sonunda imzalanan Eylem Planı’nın hayata geçirilmesinin önemine değinmişlerdir.″ açıklaması yer aldı.
Cumhurbaşkanlarının, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridor üzerinden yük taşımacılığının arttırılmasını desteklediği, ulaştırma ve lojistik alanındaki iş birliğini daha da geliştirme konusunda mutabık kaldığı aktarılan bildiride, şu ifadeler kullanıldı:
″Cumhurbaşkanları, Trans-Hazar güzergahını ve Bakü-Tiflis-Kars rotasını verimli kullanmak için ilgili kurumlar arasında eş güdüm çalışmalarının yoğunlaştırılmasının önemine dikkat çekmişlerdir. İki ülke arasındaki stratejik ortaklığın önemli bir boyutu olan karşılıklı dostluk ve kardeşliğe dayalı insani ve kültürel ilişkilerin de hızla gelişmekte olmasından ötürü memnuniyetlerini ifade etmişlerdir.
Taraflar, savunma sanayisi alanındaki iş birliğini güçlendirme ve bu doğrultuda ortak işletme konusu başta olmak üzere çeşitli iş birliği imkanlarını değerlendirme ve hayata geçirme konusunda anlaşmışlardır. Terör ve aşırıcılığın her türüne karşı kararlılıkla mücadele etme, iki ülkenin millî güvenliğine tehdit yaratan tüm yapılara karşı mücadeleyi güçlendirme, savunma ve güvenlik alanlarındaki diyalog mekanizmalarıyla iş birliğini derinleştirme konusunda mutabık kalmışlardır.″
EĞİTİM ALANINDA İŞ BİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ
″Cumhurbaşkanları, eğitim alanında iş birliğinin geliştirilmesi hedefiyle Türkiye Maarif Vakfı’nın Kazakistan’da faaliyetlerine başlaması için gereken desteğin sağlanmasının önem taşıdığını vurgulamışlardır″ ifadesinin yer aldığı bildiride, cumhurbaşkanlarının, çevre ve ormancılık alanlarında ikili iş birliğini sürdürmeye istekli olduklarını ifade ettikleri belirtildi.
Gerek ikili gerek Türk dünyası bağlamında medya ve enformasyon alanında iş birliğini ve eş güdümü derinleştirme hususunda mutabık kalındığı aktarılan bildiride, Türk Haber Ajansları Birliği’nin kurulacak olmasının memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.
Küresel ve bölgesel istikrar, barış ve refah hedefleri doğrultusunda beraber hareket etme, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve diğer uluslararası teşkilatlar çerçevesinde, ayrıca çok taraflı platformlarda eş güdüm sağlama, mümkün olan tüm durumlarda uluslararası teşkilatlar içerisinde önerilen kararları, girişimleri ve adaylıklarını karşılıklı destekleme konusunda anlaşıldığına yer verilen bildiride, şunlar paylaşıldı:
″Cumhurbaşkanları, karşılıklı önem taşıyan küresel meseleler üzerinde görüş alışverişinde bulunmuşlar, uluslararası gündemdeki güncel hususlar üzerinde tutumlarının benzer olduğunu teyit etmişlerdir. BM, AGİT, CICA, EİT, İİT ve TDT gibi uluslararası ve bölgesel teşkilatlar çerçevesinde karşılıklı verimli iş birliğini sürdürme konusunda fikir birliğine varmışlardır. TDT, TÜRKSOY, TürkPA ve Türk Akademisi kurulduğundan beri iki ülke arasında elde edilen başarıları memnuniyetle kaydetmişler, Türk dünyasında ortaklaşa ve eş güdüm içinde hareket etme ve Türk dünyasının değerleri ile çıkarlarını bölgesel ve uluslararası alanda daha fazla korumaya yönelik bağlılıklarını vurgulamışlardır.
Cumhurbaşkanları, Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı’nı (CICA) tam teşekküllü teşkilata dönüştürmeye yönelik Kazakistan Dönem Başkanlığının girişimini, aşamalı bir şekilde gerçekleştirme, ayrıca bu teşkilatın potansiyelini beraber geliştirmeye dair niyetlerini bildirmişlerdir. Gençlerin ve kamu çalışanlarının kariyer gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla insan kaynakları alanında ortak projeler gerçekleştirerek iki ülke arasındaki iş birliğini güçlendirme konusunda mutabık kalmışlardır. Türkiye ile Kazakistan arasındaki Geliştirilmiş Stratejik İşbirliğini daha da verimli bir şekilde artırmaya devam etme, bölgedeki barış ve istikrara katkı sağlayacak iş birliğini derinleştirmeye yönelik niyetlerini teyit etmişlerdir.″
Elif ÇELİK
